Traditë - Histori
FSHATI KARAKULLAK
Nga B. Dylgjeri - Anëtar i rregullt i grupit "Gjuha Shqipe pa gabime"
Në
largësi prej 3-4 kilometrash në perëndim të Elbasanit e pranë përroit të Kushës
ndodhet fshati i bukur Karakullak. Është një fshat i vogël, me toka të begata
dhe bujq mjaft punëtorë. Aty pranë rrjedhin ujrat e përroit të Kushës dhe pak
më në veri ndodhet Manastiri i Shën Joan Vladimirit. Mirëpo, emri i këtij
fshati nuk ka sesi të mos tërheqë vëmendjen e kujtdo: Karakullak. Pa asnjë
diskutim është një nga toponimet e pakta osmane në zonën e Elbasanit.
 |
| Fshati Karakullak |
Por, si
quhej më parë ky fshat, çdo të thotë Karakullak, kur e mori këtë emër të
çuditshëm dhe kush ishte arsyeja, nuk dihet. Më kujtohet se dikur pata pyetur
një plak nga ai fshat për emrin e fshatit të tij dhe a e dini se ç’më tregoi?
"Karakullak" do të thotë: rreth i zi. Gojëdhana thotë se aty nga fillimi i
viteve 1900, dy oficerë të lartë osmanë që ishin duke kryer misione verifikimi
në terren, pasi kaptuan kodrat me ullishta, ranë poshtë në fushë e aty hasën
një bujk vendas rreth dyzet vjeç, që ishte duke lëruar arën e tij me një pendë ku
ishin mbrehur dy qe. Megjithëse kishte trup muskuloz puna e rëndë po e mundonte
bujkun dhe nga rrudhat e ballit i kullonin djersët çurgë. Kafshët e gjora u
trembën nga prania e beftë e dy burrave dhe shkallmuan kularin e u lëshuan si
të tërbuara nëpër arën gjysmë të punuar. Bujku i fuqishëm shtangu për një çast
dhe hodhi vështrimin nga të huajt. Pa bërë zë, ai u vërsul mbi njërin ka të
pendës së tij dhe pasi e mbërtheu nga brinjët atë e qetësoi duke e fërkuar nën
gushë dhe e dërgoi tek kulari i pendës ku e lidhi. Po kështu veproi me kaun
tjetër dhe rinisi punën e tij të zakonshme. Fuqia dhe mençuria e atij bujku i
bënë shumë përshtypje oficerëve të huaj të cilët u afruan dhe pyetën si quhet.
Njëri prej tyre diç shënoi në një bllok.
Pas pak vitesh në Stamboll po
zhvillohej një ndeshje ndërkombëtare sportive e mundjes së lirë dhe një mundës
anglez i fuqishëm i kishte palosur të tërë mundësit turq që i kishin dalë në
ring. Të turpëruar nga këto humbje që “cënonin lavdinë e Perandorisë”, organizatorët
vendas nuk po dinin çfarë të bënin. Pikërisht, në njërën nga këto ndeshje
kishte qëlluar të jetë shikues edhe njëri prej atyre oficerëve që kishin parë
bujkun shqiptar që nënshtori me lehtësi të dy qetë e hazdisura. Menjëherë ai
njoftoi komisionin për bujkun shqiptar dhe po atë mbrëmje u nisën kalorësit
turq të cilët e morën bujkun dhe pas pak ditëve u kthyen në Stamboll. Dhe ja
tani, në ring u vendosën shqiptari i veshur vetëm me brekushe të gjata, i
ndrojtur, i turpshëm dhe i hutuar nga britmat e mijëra tifozëve. Përballë tij
anglezi i gjatë, flokëkuq dhe i fuqishëm. Ky i fundit e pa me mospërfillje
kandidatin e radhës dhe për ta ofenduar sikur donte të thoshte ku ma gjetët
këtë dordolec, e qëlloi me shuplakë në fytyrë. I rrufeshëm ishte reagimi i bujkut
tonë i cili u ndje i fyer nga dacka që hëngri turinjve përpara gjithë atij
mileti që nuk pushonte së klithuri. Me një lëvizje të shpejtë bujku shqiptar e
goditi anglezin flokëkuq në bark me gishta të zgjatur por të bashkuar si një
thikë. I çau atij barkun atij dhe me dorën tjetër e mbërtheu prej fyti dhe e
rrëzoi për tokë. Gjithçka ndodhi sa hap e mbyll sytë. Rivali flokëkuq u shtri
sa gjatë e gjerë në ring dhe nuk dha asnjë shenjë të vazhdimit të lojës.
Ndërhyrja e arbitrit përcaktoi fundin e ndeshjes dhe fare papritur bujku
shqiptar u shpall fitues. Britmat dhe ulërimat e mijëra të tifozëve për fitoren
oshëtinin nga të katër anët dhe shqiptari u bë i famshëm brenda natës.
E pra,
në shenjë falenderimi dhe mirënjohje për këtë fitore e për më tepër që vuri në
vend “krenarinë e Perandorisë”, pushteti osman i përjashtoi të gjithë banorët e
atij fshati nga detyrimet tatimore apo ua lehtësoi ato.
Që nga ajo kohë, për
t’u dalluar nga të tjerët, ky fshat u shënua në hartë me një rreth të zi
(karakullak). Fjala “kara-kullak”, që në gjuhësi quhet kompozitë, është me
origjinë osmane dhe do të thotë: Rreth i Zi, i qarkuar me rreth të zi etj...
E
gjithë kjo histori ngjan si një përrallë, por unë po ritregoj atë që kam
dëgjuar. Vetëm kur të bëhet e mundur hapja e regjistrave osmanë do të
verifikohet kur dhe pse iu dha ky emër fshatit që ne ende sot e quajmë
Karakullak. Ku i dihet….!
