Dimri dhe vjershat për fëmijë

Gjuha Shqipe pa gabime

Dimri dhe vjershat për fëmijë

Shkruan Xhemi Hajredini - administrator i grupit

Strugë, 22.01.2017

          

Sot, një ditë dimri me dëborë, duke shoqëruar mbesën, seç m'u kujtua vjersha për fëmijë "Karamela Zana". Arla është e vogël dhe çfarëdo që t'i recitosh e pranon me qejf, por unë pata hamendjet e mia rreth saktësisë së fjalëve dhe vargjeve... Të ketë ndonjë gjë të sajuar këtu?! Të kem harruar ndënjë varg?!

Zgjidhja nuk ishte shumë e vështirë. u futa te grupi "Gjuha Shqipe pa gabime", një grup tërheqës që i përkushtohet gjuhës, dhe jo vetëm që gjeta vargjet e plota të vjershës "Karamela Zana", por anëtarët e grupit sollën edhe shumë vjersha të tjera që kanë qenë shumë më pranë një fëmije dikur. Sa nostalgji për vjershat e mësuara gjatë fëmijërisë! 

Ah, sa bukur! Dimri dhe dëbora na krijon gjithmonë një atmosferë paqeje, bardhësie dhe pastërtie shpirtërore. Dimri i ftohtë krijon gjithmonë ngrohtësi. Ngrohtësi mes brezave, mes vjershave dhe këngëve për fëmijë.

Qyteti i Strugës - Janar 2017

Karamela Zana

Karamele "Zana" vijnë nga Tirana.
Nga Tirana n'Peshkopi,
çfarë numri do ti?
Unë dua treshin,
macja kapi veshin.
Veshi u këput,
macja ra në llucë.
Treni kaloi,
macja shpëtoi. 

Dhe pas kësaj grupi, përkatësisht anëtarët e tij, radhiti vjershat të tjera, të bukura dhe tëheqëse.

Duart tona

Pa shikoni, duart tona,
sa të vogla, sa të njoma!
Duart tona punëtore,
vizatojnë në fletore.
Presin bukur me gërshërë,
qepin kopsa me gjilpërë.
Mbajnë tulla, mbajnë gurë.
Duart tona s'lodhen kurrë! 

Ashtu si letërsia e të rriturve, edhe letërsia për fëmijë zë fill në një nga periudhat më të ndritura të jetës shqiptare, atë të Rilindjes Kombëtare.

Qingji
Kam një qengj, që ha bar,
me një zile në qafë varë,
kam një qengj, një larosh,
që ma quajnë bukurosh.
Giçi - giçi, plot me gaz
unë e ndjell, ai vjen pas,
be-be-be blegërin,
vjen nga prapa e më arrin.
E me brirë, dap e dap,
do të më hedhë m’u në trap,
po s’më hedh, se më ka shok,
prandaj lozim të dy tok.

Rosat
Rosat po lahen brenda në liqen.
Kokën fusin poshtë,
bishtin lart e ngrejnë.
Lahen, pastrohen për bukuri,
Pastaj mak, mak, mak
Nisen për n'shtëpi.

Iriqi

Iriqi i vogel u semurë,
me rrufe, kollë, temperaturë.
Mami me karrocë e mori,
dhe e çoi te doktori.
Do bejë gjilperë! - doktori thot:
Iriqi qan e qan me lot!
E mori vesh një pyll i tërë,
S'duron iriqi një gjilpërë!
Aty kalon një milingonë;
- po ti ç'ke o xhan që qan?
Ti je nga fis e goxha fis,
që mban gjilpëra në kurriz.
E nuk ankohen asnjë çikë,
e lot nuk derdhin asnjë pikë.
Vjen infermieria goxha bletë,

i bën gjilpërën shpejt e shpejt.
Hajt me shëndet!
E mos lesho lot mbi faqe,

si ca fëmijë që tundin lagjen.
Për një gjilpërë nis ulërima,
pale na thonë se janë dhe trima.

Grupi virtual "Gjuha Shqipe pa gabime", në shërbim të të gjithë anëtarëve, të prindërve të rinj, mërgimtarëve, nuk ndoloi. Në traditën shqiptare çdo stinë ka patur festat e veta, të cilat kanë dhe këngët dhe lodrat e tyre të organizuara prej fëmijëve.

Vjeshta e artë

Vjeshtë e artë,
a s'më thua?
Çfarë dhurate më dhe mua?
Vjeshta qesh edhe thotë,
të kam sjellë dhurata plotë
hapi duart vogelush,
plotë me fruta do t'i mbush,
mollë, dardhë, ftonj dhe rrush.

Nuk u harrua as kënga - lojë "Shi shi lagashi":

Shi-shi

Lagashi
Shkoi plaka

në mulli,
Poqi tre

Kulaçë në hi,
Një e poq

Një e dogj,
një e hëngri

me gjithë zogj.
Ciu, ciu, ciu. 

Po si mund të harrohen vjershat dhe këngët për abetaren.

Abetare

Abetare fort të dua
Me ato shkronjat e tua
Dora ime u mësua
Mendja ime u ndriçua
Kam mësuar të lexoj
Shkruaj bukur recitoj.

Nuk kishte si të mungonin vjershat për macen.

Mjau, mjau, mjau
nje maçok fytyren lau.
Gjyshja ime kur e pa
do të bjerë shi -më tha.
Po Petriti vellai im
që di mirë çdo mësim,
i tha gjyshes -kur s'ka re,
jo nuk bie shi mbi dhe.

Macja le të lahet
prapë do të thahet
gjeli të kendojë, sa herë të dojë
Po nuk pati re
po nuk vetëtiu
po nuk bubulliu
s'bie shi mbi dhe.

Dëshirat dhe ëndrrat e fëmijëve:

Sa shumë deshirë unë kisha
të ngjitem në hapësirë
si zog të fluturoja
në qiellin tim të lirë.
Nje zogu unë iu luta
që krahët të m'i jap
njëherë të fluturoja
pastaj t'ia ktheja prap'.
U ngrita mes reve
i lumtur shëndevere
dhe zogun e lashë
me krah' te prer'.
M'u duk shumë i merzitur
ndaj zbrita prap' ne tok'
Me mall e përqafova
si mik edhe si shok.

          

Po si u bëka pa Besnikun, që për një b që nuk i vuri, fjala bujk u bë ujk.

Me rremujë detyrat i bëri Besniku,
e la fletoren hapur dhe në lojë iku.
E mora fletoren.
Boboooo ç'të lexoj...
Në çdo fjalë të shkruar,
mungonte nga një shkronjë.
Atë ditë Besnikun,
e hoqa nga loja.
Sot  - i thashë, je ngopur duke ngrënë shkronja.
Lermë o babi lermë,
Lermë të shkojë në lojë,
Se s'behet hataja vetëm për një shkronjë.
- Nuk bëhet hataja vetëm për një shkronjë?
Eja biri babit bashkë ta shikojmë.
Per një d që ti s'e vë
fjala derë bëhet erë.
Per nje m që ti s'e vë
fjala mik bëhet ik
C'bën kështu more Besnik?
A i thuhet mikut ik..
Per nje b që ti s'e vë
fjala bujk behet ujk.
Syte e Besnikut mbushen me lot.
Bën të flasë, por çfarë të thotë?

          

Një anëtar i grupit duke sjellë vjershën më poshtë, theksoi se kishte shumë mall për nxënesit, punën e mësuesit dhe femijerinë.

Një gjel të vogël unë kam pa
me pas ndi sa bukur bënte
ki, ki, ki, bënte pa nda
ki, ki, ki, e kurrë s'pushonte
gjeli ki, ki, ki, kiiii
o sa bukuri!
Një zog të vogël unë kam pa
me pas ndi sa bukur bënte
ciu, ciu, ciu bënte pa nda
ciu, ciu, ciu e kurrë s'pushonte
zogu ciu, ciu, ciu, ciuu
gjeli ki, ki, ki, kii
o sa bukuri!
Një mace të vogël unë kam pa
me pas ndi sa bukur bënte
mjau mjau mjau e kurre s'pushonte
macja mjau, mjau, mjau, mjau
zogu ciu, ciu, ciu, ciu
gjeli ki, ki, ki, ki, kiii
o sa bukuri!
Një qen të vogël unë kam pa
me pas ndi sa bukur bënte
ham, ham, ham, bënte pa nda
ham, ham, ham, e kurre s'pushonte
qeni ham, ham, ham, ham
macja, mjau, mjau, mjau, mjauuu
zogu ciu, ciu, ciu, ciuuu
gjeli ki, ki, ki, kiii
o sa bukuri!

Ishin vetëm disa vjersha që u sollën nga anëtarët e grupit "Gjuha Shqipe pa gabime" për të rikujtuar thesarin e letërsisë shqiptare për fëmijë.

I falënderoj anëtarët: Aurora kaso Borici, Anila Ndoj, Frida Bushati, Alma Pire, Drita Arapi, Dritë gerbolli, Ela Frensis, Lejla Gorishti, MarsEda Merolli, Valentina Gjeka, Gjin Kole Dedaj dhe të gjithë të tjerët që sollën për lexuesit disa nga poezitë e bukura, por të harruara, për fëmijë.